Turnieje rycerskie

Turnieje rycerskie zrodziły się w ramach kultury rycerskiej. Według Marcina z Tourus pomysłodawcą turniejów miał być Geoffroy de Preuilly. Pierwsze turnieje odbyły się w latach sześćdziesiątych XI wieku. Były jedną z form spędzania wolnego czasu, ale także możliwością sprawdzenia swoich możliwości przez rycerzy. Turnieje najszybciej zyskały popularność w Anglii, Francji, Flandrii i Niderlandach .
W 1240 roku odbyła się wyprawa Artura. Niezmordowany Ulrich von Lichtenstein przemierzył Austrię, wyzywając na pojedynek wszystkich swych przyjaciół. Najdzielniejszych nazwał imionami bohaterów legend Okrągłego Stołu: Iwein, Lancelot, Tristan, Gawein, Parsifal, Erek i in. Wyprawa dobiegła kresu w Katzelsdorf w pobliżu Neustadt i zwieńczył ją wielki wspólny turniej. Wątki arturiańskie to przykład coraz częstszego sięgania do literatury dworskiej, która podtrzymywała więdnący etos turniejowy. Z czasem turnieje przeobraziły się w inscenizacje o charakterze teatralnym, eksponujące motywy tzw. miłości dworskiej: współzawodnicy nosili oznaki wybranej damy, której składali w hołdzie zdobyte trofea.
W piętnastowiecznej "Kronice Turyńskiej" odnotowano dość ekstrawagancką wyprawę, którą zorganizował kolejny ministeriał ze Styrii Waltman von Setilstet. Wyruszył jedynie w towarzystwie damy, psa i krogulca. Każdego dnia staczał trzy pojedynki, a od każdego z pokonanych przeciwników dama otrzymywała pierścień.
Początki turnieju w Polsce nie są do końca jasne ponieważ źródło jakim jest Kronika Jana Długosza wspomina o imprezach o charakterze zbliżonym do turnieju. Na ziemiach polskich propagatorami turniejów rycerskich byli Piastowie Śląscy – pierwszy turniej zorganizował w 1243 roku Bolesław Rogatka - syn Henryka Pobożnego. Najbardziej znanym księciem piastowskim, którego fascynowały turnieje był Henryk IV Probus.
Panowanie Władysława I Łokietka, wypełnione zabiegami o odbudowę Królestwa Polskiego i scalanie terytorialne państwa nie sprzyjało rozwojowi kultury dworskiej, której nieodłącznym składnikiem w późnym średniowieczu były turnieje. Jan Długosz w swojej Kronice pisząc o uroczystościach koronacyjnych Władysława Łokietka w Krakowie w 1320 zaznaczył, że postanowiono na przyszłość odbywać koronacja królów i królowych polskich w katedrze królewskiej , ponieważ miasto Kraków może pomieścić wielką liczbę ludzi, zapewnić im obfite wyżywienie i wszystko czego potrzebują, zorganizować zarówno dla własnych obywateli, jak i dla obcych przybyszów rozrywki i zabawy oraz bardzo piękne i bezpieczne oglądanie wspomnianej uroczystości.
Natomiast opisując koronacje Kazimierza Wielkiego Jan Długosz zapisał, że w kolejnych dniach miały miejsce różne rozrywki, w tym tańce i gonitwy na kopie. Dzień ów, podobnie jak następne, przepędzono w wielkiej radości i wesołości, na tańcach, gonitwach rycerskich i biesiadach.
Turnieje rycerskie według Jana Długosza miały charakter przede wszystkim widowiskowy w ujęciu ludycznym, w którym można wyróżnić trzy elementy: aktorów (zawodnicy), widzów (para królewska) i ruch (walki, oklaski).

Jednym z najstarszych, a może najstarszym typem walk turniejowych była gra zespołowa określana nazwą m(breve)lée . Polegała ona na tym, że rycerze podzieleni na dwie drużyny starali się ograniczyć pole walki przez zamknięcie szerokiej przestrzeni ( lasy, łąki, a nawet miasta) szrankami. Drużyną w tej formie zmagań przewodzili książęta, hrabiowie i baronowie. W tym typie zawodów często używano broni ostrej. Inną kategorią gry drużynowej lub w parach był buhurt. Tu rycerze walczyli na broń stępioną (np:. miecze ) lub obuchową ( maczugi rycerskie ). Ten rodzaj zawodów miał najczęściej charakter pokazów zręcznościowych. Jeszcze innym rodzajem turniejów był estor , polegał on na walce dwóch konnych przy użyciu kopii a po ich skruszeniu na broń ręczną.